Para mı? Warren Buffett Kimdir?
Dünyanın en zengin ve en hayırsever insanlarından biri olan Warren Buffett Amerika’nın Omaha kentinde bulunan çok uluslu bir holding şirketi olan Berkshire Hathaway’in CEO’su ve en büyük hissedarıdır.
Borsa, yatırım ve başarılı iş yönetimi söz konusu olduğunda akla ilk gelen şüphesiz ki onun ismidir. “Omaha Kahini” lakaplı Warren Buffet tüm zamanların en büyük yatırımcılarından biri. Ama tipik milyarderlerinizden değil.
87 yaşındaki Warren Buffet’ın net serveti 75 milyar dolardan fazla, ama hala mütevazı bir hayat sürüyor.
Buffet hala 1957’de 31 bin dolara satın aldığı evinde yaşıyor, özel jetler yerine toplu taşıma araçlarını kullanıyor ve çılgın partiler vermek yerine briç oynamayı tercih ediyor.
İnsanları şaşkınlık içerisinde bırakan şey ise geniş servetiyle mütevazı hayatını yanyana götürebilmesi.
Yaşam tarzı yakın zamanda “Warren Buffet Olmak” isimli HBO belgeselinde işlenmişti. Bu başarılı milyarderin 87 yıllık yaşamından derlediğimiz ilginç bilgileri aşağıda okuyabilirsiniz.
Çocukluk Yılları:
“Omaha Kahini” 1930 yılında Howard ve Leila Buffet’ın oğlu olarak Omaha, Nebraska’da dünyaya geldi. Babası 4 kez ABD kongresine seçilmiş bir kongresi üyesi ve borsa simsarıydı.
Warren Edward Buffett 30 Ağustos 1930’da dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Leila olup borsacılıktan gelme bir Kongre Üyesi olan babası ise Howard Buffett’dır. Howard ve Leila çiftinin üç çocuğundan biri olan Warren Buffett’ın babası dört dönem ABD senatörlüğü yapmıştır. Ailenin ikinci büyük çocuğu olan Warren’ın iki kız kardeşi vardır. Warren kardeşlerinden bağımsız olarak erken yaştan itibaren para ve iş konularında parmakla gösterilecek denli inanılmaz bir yeteneğe sahip olduğunu göstermiştir. Çocukluğundan itibaren kendisini tanıyanlar zihinden hesaplamalar konusundaki üstün yeteneğinden bahsetmektedir-ki o bugün dahi etrafındakileri hayrete düşürmeye devam eden başarılı bir iş adamıdır.
İskandinav kökenli ailenin ABD’deki ilk temsilcileri bakkaliye işiyle ilgilenmektedir. Buffett henüz altı yaşındayken yirmi beş sent ödeyerek dedesinin marketinden altı paket Coca-Cola satın almış ve şişelerin her birinden 5 sent kar elde ederek satmayı başarmıştı. Yaşıtları sokakta seksek ya da beştaş oynarken o para kazanmakla meşguldü. Zaten beş yıl sonrasında da finans dünyasına ilk adımını atmıştı.
Nasıl mı?
Çoğu çocuk sokakta oyun oynarken Buffet Wall Street’in en güçlü oyuncularıyla dirsek temasında bulunuyordu.
Buffett daha 10 yaşında Wall Street’in en önemli borsacılarıyla yemeklere katılıyordu. Babasıyla New York’a yaptığı bir ziyarette New York Menkul Kıymetler Borsası üyesi At Mol ile öğle yemeğine katılmıştı.
“Yemekten sonra bir adam içinde çeşitli tütün yaprakları olan bir tepsiyle geldi.” diye anlatıyor Buffett. “Bay Mol için hemen oracıkta onun seçtiği yapraklardan bir puro yaptı. İşte bu kadar diye düşünmüştüm. Bundan daha iyisi olabilir mi? Özel yapım bir puro.” Buffett tam da o anda hayatını para kazanmaya adayacağını fark etmişti.
Buffett yatırıma çok erken bir yaşta başladı. 11 yaşındayken ilk hissesini satın aldı.
Henüz 11 yaşındayken kendisi ve ablası Doris için Cities Services Preferred’den tanesi 38 dolara üç adet hisse senedi aldı. Hisselerin değeri 27 dolara düşse de sakinliğini korudu, ta ki değerler 40 dolara çıkıncaya kadar. 40 doları görür görmez hisseleri derhal sattı ancak bu çok geçmeden pişman olacağı büyük bir hataydı. Çünkü sonrasında aynı hisse değerleri 200 dolara kadar yükselmişti! Bu deneyim ona yatırımın en temel kurallarından birini, ilk ticari dersini öğretmişti: Satın al ve elinde tut. Söz konusu yatırım ise sabırlı olmak bir erdemdi!
Buffett gençliğinde de yatırım konusunda başarılıydı. Lise öğrencisiyken arkadaşıyla pinball oyunu işine girdi.
Buffett daha lisedeyken 25 dolara aldığı ikinci el pinball makinesiyle arkadaşı Don Danley’i aşağıdaki iş girişimine ikna etmeyi başarmıştı.
“Bu eski pinball makinesini 25 dolara satın aldım ve ortak olabiliriz. Sana düşen görev bu makineyi tamir etmek. Sonra berber Frank Erico’ya da bu işi anlatacağız. Ona ‘Wilson Bozuklukla Çalışan Makineler Şirketi olarak Bay Wilson adına size bir teklifte bulunacağız. Bu işte sizin için hiç bir risk yok. Bu makineyi dükkanınıza yerleştirelim, bu sayede müşteriler beklerken oyun oynayabilirler. Parayı da bölüşürüz’ diyeceğiz.”
İkili Erico ile anlaştılar ve makine bir anda popüler hale geldi. Daha ilk gecesinde 4 dolar kazanmışlardı.
Kazandıklarını harcamak yerine genç ortaklar daha fazla pinball makinesi satın aldı. Buffett birkaç ay içerisinde kasabadaki farklı berber dükkanlarında birden fazla pinball makinesine sahip bir iş adamı haline gelmişti. Buffett bir yıl sonra işini 1000 dolardan fazla bir meblağa sattı. Pinball işi yanında Buffett çocukluk yıllarında birçok farklı işte çalıştı. Gazete dağıttı, sakız ve soda sattı, araba bile yıkadı.
Çeşitli iş girişimleri sayesinde Buffett daha 16 yaşındayken bugünün parasıyla 53 bin dolarlık küçük bir servet edinmişti.
Lise yıllarında o kadar çok servet toplamıştı ki üniversiteye gitmek için hiçbir sebep göremiyordu. Öyle ki prestijli bir okul olan Pennsylvania Üniversitesi’ndeki Wharton School of Business’ın yaptığı eğitim teklifini geri çevirmeyi düşünüyordu.
Ancak yine de babasının isteklerine yenik düştü ve üniversiteye gitti. İki yıl sonra ise Nebraska’ya dönüp Nebraska Üniversitesi’nde eğitimine devam etti.
Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra Columbia School of Business’da eğitim görmek için New York’a taşındı.
Buffett’ı New York’a taşınmaya itek şey ünlü bir Wall Street kitabı olan “Akıllı Yatırımcı” kitabı oldu. Meraklı bir okuyucu olan Buffett bu kitabı ilk kez 19 yaşındayken eline almıştı ve “değer yatırımı” kavramı hayatını değiştirdi.
Sırf kitabın yazarı Ben Graham’dan dersler alabilmek için Columbia Üniversitesi’ne kaydoldu. Her ne kadar Buffett Graham’ın verdiği derslerde A+ alan tek öğrenci olsa da Graham Buffett’a şirketinde iş vermeyi reddetti. Hatta ona Wall Street’te kariyer yapmaktan kaçınması gerektiğini bile söyledi.
Durum böyle olunca 1951’de yüksek lisansını tamamlayan Buffett Nebraska’ya geri döndü ve babasının aracılık firması Buffett-Falk & Co.’da çalışmaya başladı. Üç yıl boyunca burada çalışmaya devam etti.
Buffett 1952’de evlendi.
1952 yılında babasının firmasında çalışan Buffett Susan Thompson ile evlendi. Çiftin üç çocuğu oldu: Susan, Howard ve Peter.
Düğünlerinden hemen sonra genç çiftin problemleri başladı. Aylık 65 dolara kiraladıkları üç odalı küçücük bir dairede yaşıyorlardı.
1957 yılında Buffett 31 bin dolara Omaha’da beş yatak odalı bir ev satın aldı. Hala aynı evde yaşıyor.
Warren ve Susan’ın ilişkileri oldukça problemliydi. Her ne kadar 2004’te Susan’ın ölümüne kadar evli kalsalar da, evliliklerinin yarısı boyunca beraber yaşamadılar.
Bayan Buffett kocasını 45 yaşındayken terk etti. Warren’la evli kalsa da San Francisco’da yaşamaya başladı. İkili iletişimi asla koparmadı, sık sık telefonda konuşuyor arada sırada beraber tatile çıkıyorlardı. Warren’a oyuncu Astrid Menks’i ayarlayan Susan’dı. Susan öldükten sonra Astrid ile Warren evlendi.
Buffett New York’a geri döner.
Graham en sonunda Buffett hakkındaki fikrini değiştirir ve 1954 yılında ona iş teklifinde bulunur. Böylece Buffett ailesiyle birlikte New York’a taşınır.
Buffett Graham-Newman Corp.’ta analist olarak 2 yıl çalışır ve günümüz parasıyla yılda 105 bin dolar kazanır.
Ben Graham 1956 yılında ortaklığını bitirince Buffett çok sevdiği Omaha’ya geri dönerek Buffett Partnership Ltd. şirketini kurar.
32 yaşına geldiğinde milyoner olmuştur.
1950’lerin sonuna gelindiğinde Warren 7 farklı ortaklık şirketi kurmuştu. 1962’de ortaklıklardan kazandığı parayla milyoner haline geldi.
Buffett bütün ortaklıklarını birleştirir ve tekstil firması Berkshire Hathaway’e yatırım yapar.
1962’de Buffer bütün ortaklıklarını tek bir çatı altında birleştirme kararı alır ve Berkshire Hathaway isimli tekstil firmasına yatırım yapar. 1960’ların başlarında Berkshire Hathaway hisseleri satın almaya başlar ve en sonunda firmanın bütün kontrolü ona geçer. 1964’te hisse fiyatı sadece 80 dolarken bugün şirket en yüksek hisse bedeline sahiptir. 25 Aralık 2017 itibariyle şirketin 1 adet hisse fiyatı 296 bin 400’dür.
1960’ların sonunda Buffett Berkshire Hathaway’i tekstil sektöründen çıkarır ve sigortacılık sektörüne girer.
Buffett için seksenler patlama noktasıydı.
Bazıları saç stilleri, tozlukları ve neon kıyafetleriyle hava atarken Buffett para kazanıyordu. 1982’de Buffett’ın net serveti 376 milyon dolardı. 1983 yılında ise 620 milyon dolara yükseldi.
1986’da 56 yaşındayken ise Buffett Berkshire Hathaway’den aldığı 50 bin dolarlık mütevazı maaşına rağmen milyarder oldu.
1988 yılında Coca-Cola’nın hisselerinin yüzde 7’sine sahipti. Bu en iyi yatrımlarından biri oldu.
Buffett ekonomik buhrandan bir yıl sonra yani 1988 yılında tıpkı bir bağımlı gibi Coca-Cola şirketi hisselerini satın almaya başladı. Coca-Cola’nın yöneticisi olan eski komşusu kendisinin şirkete ve şirket hisselerine olan yoğun ilgisini fark etmekte gecikmedi. Satın alım işlemlerini ve hesap hareketlerini araştırdığında ise işlemlerin şehrin batı bölgesinde bir yerlerden-Warren’ın yaşadığı bölgede-gerçekleştiğini gördü.
Bunu yapsa yapsa Buffett yapar diye düşünüp ona durumu anlatınca Warren suçlu olduğunu itiraf etti ve kendisinden yasal sınır olan %5 eşiğine ulaşıncaya dek bu sırrı ifşa etmemesini rica etti. Birkaç ay içinde Berkshire şirketin % 7’sine, yani 1.02 milyar dolar değerindeki hisse senetlerine sahip duruma gelmişti. Üç yıl içinde ise Buffett’ın Coca-Cola hisseleri Berkshire’ın toplam değerinden çok daha yüksek meblağda bir piyasa değerine sahip olacaktı
“Buffett’ın Coca-Cola’ya yaptığı yatırım 27 yıllık süreçte 16 kat büyüdü. Bu yıllık yaklaşık yüzde 11 kar ettiği anlamına geliyor.”
Mutlaka okuyun: Coca-Cola’nın Gizli Tarihi ve Yükseliş Hikayesi
Buffett 2008 yılında dünyanın en zengin kişisi oldu.
“2008 yılında 62 milyar dolarlık servetiyle Forbes tarafından dünyanın en zengini seçildi ve 13 yıldır zirveyi kaptırmayan Bill Gates’i ikinci sıraya attı. Sonraki yıl Bill Gates tekrar bir numaraya yerleşti ve Buffett ikinci sıraya geriledi.”
2010 yılında Buffett ve Gates Giving Pledge (Hayırseverlik Yemini)’i yarattı.
Buffett’ın sadeliği “markasının” en önemli özelliği. 87 yaşındaki Buffett’ın bir cep telefonu yok ve toplu taşımayla seyahat etmeyi tercih ediyor. Ancak bu Buffett’ın pinti biri olduğunu göstermiyor.
2016 yılında Berkshire Hathaway’in 2.86 milyar dolarlık hisselerini Bill ve Melinde Gates Vakfı dahil birçok derneğe bağışladı. Bu bağış sayesinde ömrü boyunca yaptığı bağışlar 28.5 milyar dolara ulaştı. Buna ek olarak arkadaşı milyarder Bill Gates ile Hayırseverlik Yemini’ni ortaya çıkarıp imzalayarak servetlerinin en az yarısını bağışlamayı kabul ettiler.
2010’dan beri bu yemine Mark Zuckerberg dahil 150’den fazla kişi katıldı.
